کلمه کامپیوتر در زبان انگلیسی از Computer ترکیب Comput و er تشکیل شده است Comput به معنای محاسبه ؛ پردازش اطلاعات ترجمه می شود و با گرفتن ای ار er به صفت مفعولی محاسبه گر ؛ پردازشگر معنا می شود البته شاید این به دلیل کارایی ابتدایی کامپیوتر بوده است.
لایبنیتز (leibniz) ریاضی دان آلمانی از نخستین کسانی است که در ساختن یک دستگاه خودکار محاسبه کوشش کرد. او که به پدر حسابدارش در تنظیم حساب ها کمک می کرد، از زمانی که برای انجام محاسبات صرف می کرد گله مند بود.
چارلز بابیج (Charles Babbage) یکی از اولین ماشینهای محاسبه مکانیکی را که به آن ماشین تحلیلی گفته می شد، طراحی نمود، اما بخاطر مشکلات فنی موجود در زمان حیاتش همچون ماشینی ساخته نشد.
در گذشته دستگاههای مختلف مکانیکی ساده ای مثل خط کش محاسبه و چرتکه نیز کامپیوتر خوانده می شدند. در برخی موارد از آنها به عنوان رایانه های آنالوگ نام برده می شود. چراکه برخلاف رایانه های رقمی، اعداد را نه به صورت اعداد در پایه دو بلکه به صورت کمیتهای فیزیکی متناظر با آن اعداد نمایش می دهند. چیزی که امروزه از آن به عنوان «رایانه» یاد می شود در گذشته به عنوان «رایانه های رقمی (دیجیتال)» یاد می شد تا آنها را از انواع «رایانه های آنالوگ» جدا سازد
رایانه (Computer) ، ماشینی است قابل برنامه ریزی که از ترکیب اجزای الکترونیکی و الکترومکانیکی تشکیل شده است و می تواند پس از دریافت ورودی ها ، بر اساس دنباله ای ازدستور العمل های مشخص ، پردازش های خاصی را انجام داده و سپس نتیجه را ذخیره نموده و یا به خروجی بفرستد .

بسیاری از امور در زندگی ما ، بر اساس همین روال « ورودی – پردازش – خروجی » صورت می گیرند ؛ مثلا ، وقتی از شخصی سؤالی را می پرسید ، سؤال شما حکم ورودی را دارد و فکر کردن و به دست آوردن پاسخ از طرف او به منزله ی پردازش است و بیان پاسخ در حکم خروجی است .
کامپیوتر : کامپیوتر ماشینی است برای انجام محاسبات که دارای مشخصات زیر باشد :
1 ) قطعات الکترونیکی مانند مقاومت و ترانزیستور
2 ) بتواند دستورات و داده ها را بپذیرد و آنها را پردازش کند
3 ) دارای حافظه باشد تا دستورات و داده ها را ذخیره کند
4 ) بتواند نتایج محاسبات را در خروجی نشان دهد
مقایسه انسان و کامپیوتر از نظر کاری : ( برتری کامپیوتر نسبت به انسان )
1 ) دقت و صحت انجام کار
2 ) قابلیت اعتماد
3 ) نحوه میزان ذخیره سازی اطلاعات
4 ) سرعت دستیابی به اطلاعات
کاربرد های کامپیوتر :
آموزش ، تجارت ، پزشکی ، امور اداری ، هنر ، صنعت و ...
جنبه های مختلف یک کامپیوتر:
سخت افزار : مجموعه ای از عناصر فیزیکی و قابل لمس در مدارهای الکتریکی ( صفحه کلید و حافظه و... ) می باشد
نرم افزار : برنامه هائی هستند که سخت افزار را راه اندازی می کنند و مورد بهره برداری قرار می دهند
سیستم :
مجموعه ای از عناصر که هدفی را دنبال می کنند می گویند ، هر سیستم دارای ورودی ، پردازش و خروجی است
ورودی : آنهائی هستند که از خارج از سیستم وارد آن می شوند
پردازش : عملیاتی است که بر روی ورودی ها صورت می گیرد
خروجی : نتایجی هستند که از سیستم خارج می شود
بازخورد :
گاهی نتایج حاصل از سیستم بعنوان ورودی سیستم مورد استفاده قرار می گیرند که به آن بازخورد می گویند
داده :
به اطلاعات خام داده می گویند
اطلاعات :
عبارتند از داده هائی که پرورش یافته تفسیر شده اند و قابل درک می باشند
پردازش ( Process ) :
به مجموعه عملیاتی که بر روی داده ها صورت می گیرد ، پردازش گفته می شود . به عنوان مثال مرتب سازی داده ها ، جستجو در بین آنها و یا محاسبات انجام گرفته بر روی داده ها ، انواع پردازش بر روی داده ها هستند .
فناوری اطلاعات ( IT ) :
مجموعه ای از فرایند جمع آوری ، ذخیره سازی ، پردازش و بازیابی اطلاعات است که بر بسترهای ارتباطی ( زیر ساخت های مخابرات ، رایانه ) صورت می گیرد . IT را می توان نقطه هم گرائی الکترونیک ، مخابرات و رایانه دانست و این همگرائی دو ویژگی عمده دارد : 1 - از بین رفتن فاصله ها 2 - کامپیوتری شدن سیستم های ارتباطی
قسمت های مختلف یک کامپیوتر :
1 ) واحد ورودی 2 ) واحد خروجی 3 ) واحد حافظه 4 ) واحد محاسبه و منطق 5 ) واحد کنترل
مجموعه واحد های حافظه ، محاسبه ، منطق و کنترل را واحد پردازشگر مرکزی یاCPU گویند
واحد های ورودی :
مجموعه ای از دستگاه ها است که داده ها را از خارج از کامپیوتر گرفته و وارد کامپیوتر می کند تا بر روی آن پردازش صورت گیرد . وظیفه عمده دستگاههای ورودی تغییر شکل داده ها بصورتی است که کامپیوتر آنرا درک کند .
واحد خروجی :
مجموعه ای از دستگاه ها است که داده ها را از کامپیوتر گرفته به خارج از ان منتقل می کند . وظیفه عمده دستگاه های خروجی تغییر شکل داده ها به صورتی است که انسان آنرا درک کند .
واحد حافظه :
محل نگهداری داده و اطلاعات در کامپیوتر است .
حافظه اصلی RAM
حافظه اصلی ROM
حافظه جانبی هارد
واحد محاسبه و منطق :
اعمالی از قبیل جمع ، ضرب ، تقسیم ، مقایسه دوعدد با هم و .... در واحد محاسبه و منطق انجام می شود
واحد کنترل :
مرکز تصمیم برای به کار انداختن مدارات مختلف کامپیوتر در یک زمان مناسب جهت انجام کار است . یعنی هیچ مداری بدون اجازه واحد کنترل عملی را انجام نمی دهد .
واحد های اندازه گیری حافظه : BIT - BYTE - K B - G B - T B
بیت : کوچکترین واحد حافظه که 0 و 1 را نگهداری می کند را بیت گویند .
بایت : مجموعه ای از 8 بیت که می تواند یک حرف را نگهداری کند یک بایت گویند .
کیلو بایت : مجموعه ای از 1024 بایت است و علامت اختصاری آنK B می باشد .
مگا بایت : هر 1024 کیلو بایت را یک مگا بایت گویند و علامت اختصاری آن M B می باشد .
گیگا بایت : مجموعه ای از 1024 مگا بایت را یک گیگا بایت گویند و علامت اختصاری آن G B می باشد .
ترا بایت : مجموعه ای از 1024 گیگا بایت را یک ترا بایت گویند و آن را با T B نشان می دهند .
حافظه پنهان یا کش :
نوع این حافظه با تکنولوژی دستیابی سریع است و آخرین اطلاعات پردازش شده در CPU را در خود نگه داری می کند تا در صورت نیاز مجدد CPU به آن با سرعت مورد استفاده قرار گیرد .
حافظه جانبی :
علاوه بر حافظه اصلی حافظه دیگری برای ذخیره اطلاعات نیاز است که به آن حافظه جانبی گویند .
علل استفاده از حافظه جانبی :
1.حافظه RAM کامپیوتر محدود است .
2.با قطع جریان برق اطلاعات حافظه RAM از بین می رود .
3.بعضی از اطلاعات بصورت دوره ای مورد استفاده قرار می گیرد .
4.حافظه جانبی برای انتقال اطلاعات از یک نقطه به نقطه دیگر بکار می رود .
انواع حافظه جانبی :
الف ) دیسک سخت یا هارد ب ) دیسک نرم یا فلاپی ج ) دیسک های نوری مانند DVD , CD د ) فلاش
دستگاههای ورودی :
صفحه کلید ( کیبرد ) ، موس ، اسکنر ، قلم نوری ، جو استیک ، دوربین دیجیتال و دوربین اینتر نتی ( وب کم )
دستگاههای خروجی :
صفحه نمایش یا مانیتور) ( CRT , LCD،کارت گرافیک ، چاپگر یا پرینتر ( ضربه ای : سوزنی ، غیر ضربه ای : جوهر افشان و لیزری ) رسام یا پلاتر ، دستگاه ویدئو پرژکتور ، بلنگو یا اسپیکر
الگوریتم :
مجموعه دستوراتی را که به زبان فارسی نوشته می شود الگوریتم می نامند .
زبان برنامه سازی :
الگوریتم برای کامپوتر قابل فهم نیست بنابراین باید به دنبال ابزاری باشیم که این الگوریتم را برای کامپیوتر تشریح کند به این ابزار زبان برنامه سازی گویند .
زبان ها از نظر لایه ای به سه دسته تقسیم می شوند :
زبانهای سطح پائین ( زبان ماشینی ) 2 - زبانهای میانی ( سی ) 3 - زبانهای سطح بالا (پاسکال )
زبان ها از نظر کاربردی :
آموزشی مانند پاسکال 2 - برنامه ریزی سیستم مانند سی 3 - برنامه ریزی در اینترنت مانند جاوا
نرم افزار ها به طور کلی به دودسته تقسیم می شوند :
الف ) نرم افزار های کاربردی ب ) نرم افزار های سیستمی
نرم افزار های کاربردی :
آن دسته از نرم افزرا ها هستند که کاربران برای رفع نیازهایشان می نویسند . مانند نرم افزاری که در مدرسه برای نگهداری مشخصات دانش آموزان استفاده می شود
نرم افزار های سیستمی :
نرم افزارهائی که امکان استفاده از سخت افزار و سایر نرم افزار ها را برای کاربران فراهم می کند .
چند نرم افزار کاربردی :
1- واژه پردازها مانند ورد 2 - برنامه های سودمند مانند ان سی 3 - برنامه های صفحه گستر مانند اکسل 4 - نرم افزار های گرافیکی مانند فتوشاپ
سیستم عامل :
برنامه ای است که کامپیوتر را راه اندازی می کند تا سایر برنامه ها از آن استفاده کنند . هیچ کامپوتری بدون سیستم عامل راه اندازی نمی شود سیستم عامل ها مانند : داس - ویندوز - لینوکس
هر سیستم عامل مدیریتهائی را در کامپوتر انجام می دهند که عبارتند از :
مدیریت حافظه ، مدیریت دستگاههای جانبی مانند پرینتر ، مدیریت پردازش ، مدیریت اطلاعات
مراحل توسعه نرم افزار یا چرخه زندگی نرم افزار :
1.تحلیل مسئله و مشخصات آن
2.طراحی
3.کد نویسی
4.تست ، اجرا ، رفع اشکال
5.نگهداری
انتقال اطلاعات به دو صورت :
1 - سری ( در موس ) 2 - موازی ( پرینتر )
عناصر شرکت کننده در انتقال اطلاعات :
1.فرستنده اطلاعات : کامپیوتری که اطلاعات را ارسال می کند .
2.گیرنده اطلاعات : کامپوتری که اطلاعات را دریافت می کند .
3.رسانه انتقال اطلاعات : ابزاری که اطلاعات را از طریق آن منتقل می شود مانند فاکس ، تلکس ، ماهواره ، شبکه هوشمند دیجیتالی ( مودم )
4.اطلاعات : آنچه که در یک ارتباط مبادله می شود را اطلاعات گویند .
انواع شبکه :
1 - شبکه های محلی (LAN) 2 - شبکه های شهری ( MAN) 3 - شبکه های گسترده ( WAN)
چه کارهایی می توان در اینترنت انجام داد ؟
تجارت الکترونیکی ، ارسال و دریافت پست الکترونیکی ، مراجعه به کتابخانه ها خواندن اخبار ، یافتن افراد یا شرکت ها یا سازمان ها و دانشگاه ها ، گوش کردن به موسیقی و تماشای فیلم ، جستجو ، گفتگو